Hidayet ve Dalalet

Hidayet;Allah'ın doğru yola ulaştırmasıdır.
Dalalet;Allah'ın doğru yoldan saptırmasıdır.

Allah'ın hidayetini irade özgürlüğü ile nasıl telif edebiliriz.İnsan'ın kaderi seçmek ise hidayeti ve dalaleti nasıl anlarız.

Hidayet, tevbe şartına bağlanmıştır.
"Ve ben tevbe eden ,inanan ve salih amel işleyen sonrada hidayete gelen kimseye karşı elbette çok bağışlayıcıyımdır."(20/82)
Hidayet, Allah'a yönelme şartına bağlanmıştır.
"Allah dilediğini kendine seçer ve (zatına)yönelene) hidayet eder." (42/13)

Hidayet, Allah'a ve O'nun ahkamına sarılma şartına bağlanmıştır.
"Kim Allah'a sarılırsa muhakkak ki o hidayete iletilmiştir."(3/101)

Bu ayetler hidayetin şartlara bağlı olduğunu, İlahi bir fiil olmadığını gösterir.

Yine hidayet Allah yolunda cihad şartına bağlanmıştır.
"Bizim için cihat edenleri hidayet yollarımıza iletiriz elbet."(29/69)

Ayetler hidayeti gerçekleştirenin şuurlu ve dahili iradenin amelleri olduğunu, harici bir iradenin olmadığını gösterir.

Hidayetin gerçekleşmesi için kurallar vardır.Örneğin Uyarı;
Senden önce uyarıcı gelmemiş bir kavmi uyarman için Rabbinden bir gerçektir o.Belki hidayete gelirler.(32/3)

Hidayetin insan iradesine bağlı olduğunu ve bir dış müdahaleyle gerçekleşmediğini şu ayetlerden anlıyoruz.
"Semud'a gelince onlara hidayet ettik,fakat onlar körlüğü hidayete tercih ettiler."(41/17) "Şüphesiz rabbin yolundan sapanıda iyi bilir,hidayete tabi olanıda iyi bilir."(52/30)
"Onları hidayete çağırsan da bu halleriyle asla hidayete gelmezler"(18/57) "Hidayet karşılığında dalaleti satın aldılar."(2/17)

Hidayet kimi zaman insan aklına ve iradesine bağlı olarak gelir.

"Peki ama ataları bir şey düşünmeyen hidayeti bulamayan kimseler olsalarda mı?"(5/104)

Yine küfür,azgınlık bozgunculuk ve günahda hidayeti engelleyen amellerden biridir.

"Allah kafir toplumları hidayete ulaştırmaz."(2/264) "Allah fasık toplumu hidayete ulaştırmaz."(9/24)

Hidayet için geçerli ölçüler "Dalalet" içinde geçerlidir.Yani insan iyi amelleriyle nasıl hidayete erişebiliyorsa gene kötü amelleriyle de dalalete düşebilir.

"Dünya hayatında bütün çabaları dalalet olan (boşa giden) ve salih amel yaptıklarını sanan kişiler (ziyana en çok uğrayanlar olacaktır)(18/104)" "Allah'ın kendilerine verdiği rızkı haram kılarak Allah'a iftira edenler dalalete düştüler.Hidayete ulaşıcıda değillerdir.(18/104)" "Baksana şu kitaptan kendilerine pay verilenlere, dalaleti satın alıyorlar,istiyorlarki sizde dalalete düşesiniz(4/44)" " İnsanlardan kimileri var ki bilgisizce Allah'ın yolundan saptırmakve onunla alay etmek için lafazanlığa sarınırlar.(31/6)"

"Biz insanı halden hale geçirdiğimiz karışık bir nutfeden yarattık ve ona kulak verdik,göz verdik.Biz ona hidayet yolunu gösterdik.Ya şükreder, yada nankörlük."(76/2-3)

...

Yukarıdaki yazıyı Mustafa İslamoğlu'nun İman adlı kitabından özet yaparak yazdım.Kesinlikle okunması gereken bir kitap.İnsana hem iman kuvveti veriyor hemde bilgilerinin artmasına yardım ediyor.Mutlaka okuyun...